รูขุมขนกว้าง เป็นปัญหาผิวหน้าที่สาวๆ หลายคนกำลังประสบ ถึงแม้ว่าปัญหารูขุมขนกว้างจะไม่ร้ายแรง แต่ก็รบกวนทรมานจิตใจไม่ใช่น้อย เนื่องจากเป็นปัญหาผิวที่รักษาได้ยาก ครั้นเมื่อรักษาจนดีขึ้นแล้ว ก็กลับมาเป็นใหม่ได้อีก เพราะฉะนั้น หากอยากรุ้วิธีกระชับรูขุมขนกว้างให้อยู่หมัด เราต้องรู้จักสาเหตุ ปัจจัยเสี่ยงและวิธีแก้ไขปัญหา ซึ่งเราก็นำรายละเอียดเหล่านี้มาฝากสาวๆ แล้วค่ะ
รูขุมขน คืออะไร
รูขุมขนกว้าง เป็นส่วนหนึ่งของหนังกำพร้าหรือผิวหนังชั้นนอกสุด และยังเป็นส่วนหนึ่งของชั้นหนังแท้อีกด้วย รูขุมขนจะยื่นลึกเข้าไปถึงเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง โดยมาประกอบเป็นท่อล้อมรอบรากขน และมีส่วนของท่อของต่อมไขมันรวมถึงต่อมเหงื่อมาเปิดออกที่รูขุมขน
หน้าที่ของรูขุมขน
ถึงแม้ว่ารูขุมขนจะเป็นอวัยวะเล็ก ๆ แต่ก็มีหน้าที่ที่เฉพาะเจาะจง และมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าอวัยวะหรือส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย
1. รูขุมขนทำหน้าที่ระบายความร้อนออกจากร่างกาย ในกรณีที่มีการออกแรง กล้ามเนื้อทำงานหนัก หรือออกกำลังกาย ร่างกายจะมีอุณหูมิสูงขึ้น ร่างกายก็จะมีระบบขับเหงื่อจากต่อมเหงื่อเพื่อรักษาอุณหภูมิในร่างกายให้เป็นปกติ ซึ่งเหงื่อจากต่อมเหงื่อก็จะถูกขับออกมาทางรูขุมขนนั่นเอง
2. นอกจากรูขุมขนจะเป็นทางเปิดออกของต่อมเหงื่อแล้ว ยังเป็นทางออกของต่อมไขมันใต้ผิวหนังเช่นกัน โดยไขมันที่ผลิตภออกมาจะถูกขับออกมาทางรูเปิดที่รูขุมขน ทำให้ผิวหนังชุ่มชื้น ลดความแห้งตึง ช่วยกำจัดแบคทีเรีย เป็นภูมิคุ้มกันชั้นนอก แต่ในกรณีที่ไขมันถูกผลิตมากเกินไป อาจทำให้รูขุมขนกว้าง และอาจเกิดการอุดตัน กลายเป็นสิวอุดตันและสิวอักเสบได้
3. รูขุมขนจะมีกล้ามเนื้อที่คอยยึดเส้นขนอยู่ ซึ่งเป็นสิ่งที่ใช้แสดงอารมณ์ได้ เช่น ในกรณีตกใจหรือกลัว กล้ามเนื้อนี้ก็จะหดตัว ทำให้ขนลุกนั่นเอง
รูขุมขนกว้าง คืออะไร
รูขุมขนกว้าง (large pores) คือ ลักษณะรูขุมขนบนผิวหนัง มีขนาดหรือความกว้างมากกว่าปกติ ซึ่งมีสาเหตุได้หลายสาเหตุ เช่น อาจเกิดจากโครงสร้างของรูขุมขนผิดปกติ หรือต่อมไขมันเจริญผิดปกติ โดยผิวหนังบริเวณรอบ ๆ รูขุมขนที่กว้างจะไม่เกิดการอักเสบ เป็นก้อนแข็ง หรือมีการเปลี่ยนแปลงแต่อย่างใด และปัญหานี้มักเกิดขึ้นบนใบหน้า โดยเฉพาะผิวหนังบริเวณแก้ม หน้าผาก เหนือปาก หูชั้นนอก แต่ก็สามารถเกิดกับผิวหนังตามลำตัวได้เช่นเดียวกัน เช่น บริเวณหลัง
นอกจากนี้ ขนาดความกว้างของรูขุมขน อาจขึ้นกับระดับฮอร์โมนเพศ โดยเฉพาะฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศหญิง ซึ่งทำให้พบปัญหารูขุมขนได้มากขึ้นในผู้ใหญ่วัยกลางคน อีกทั้งปัญหารูขุมขนกว้างยังเกี่ยวข้องกับปัญหาสิว โดยเฉพาะสิวอุดตัน เนื่องจากรูขุมขนกว้างเกิดจากการขยายขนาดของต่อมไขมัน ซึ่งจะทำให้มีการผลิตน้ำมันส่วนเกินมากขึ้น เมื่อมีน้ำมันส่วนเกินบนผิวหรือในรูขุมขนมากขึ้น ก็มีแนวโน้มที่จะเกิดสิวอุดตันรวมถึงสิวอักเสบตามมา
ถึงแม้ว่ารูขุมขนกว้างเป็นเพียงความผิดปกติของผิวหนัง ที่ไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดใด ๆ แต่ก็เป็นผลด้านลบในด้านความสวยงาม ซึ่งอาจจะสร้างความไม่มั่นใจ และความวิตกกังวลให้กับหลาย ๆ คน ซึ่งทำให้เกิดการคิดค้น และเฟ้นหาวิธีรักษาปัญหารูขุมขนกว้างที่มีประสิทธิภาพ เพื่อการมีผิวหน้าสวยเรียบเนียนนั่นเอง : รักษาผมร่วง
รูขุมขนกว้าง เกิดจากอะไร
สาเหตุหลัก ๆ ของปัญหารูขุมขนกว้าง มักเกิดจากต่อมไขมันมีขนาดใหญ่กว่าปกติ มีการผลิตน้ำมันออกมามากกว่าปกติ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเพศชายโดยเฉพาะเทสโทสเตอโรน โดยในคนแต่ละคนรวมถึงเพศหญิง จะมีปริมาณฮอร์โมนเพศชายในเลือดแตกต่างกัน ยิ่งถ้ามีฮอร์โมนเพศชายอยู่มาก ก็จะเป็นตัวกระตุ้นให้ต่อมไขมันเจริญเติบโต และทำงานสร้างไขมันออกมาเคลือบบนผิวหนัง และยิ่งถ้ามีน้ำมันส่วนเกินเคลือบบนผิวหนังมากเกินไป ก็จะเป็นการเร่งให้รูขุมขนมีการขยายขนาดมากขึ้นตามไปด้วย
นอกจากนี้ยังมีทฤษฎีเกี่ยวกับการอุดตันหรือการติดเชื้อ เป็นสาเหตุและเป็นปัจจัยที่กระตุ้นให้รูขุมขนกว้างขึ้น โดยกระบวนการอักเสบและการติดเชื้อ อาจทำให้เกิดรอยแผลเป็นที่บริเวณผิวหนัง และผู้ที่มีปัญหารูขุมขนกว้างมักเคยมีประวัติหรือกำลังเป็นสิวชนิดรุนแรง โดยเฉพาะสิวอักเสบที่มีการติดเชื้อร่วมด้วย
การสัมผัสกับแสงแดดและรังสียูวี (uv ray) เป็นเวลานาน โดยไม่ได้รับการป้องกัน เช่น การใช้ครีมกันแดด จะทำให้เส้นใยคอลลาเจน (collagen) และเส้นใยอีลาสติน (elastin) ในชั้นผิวหนังถูกทำลาย ทำให้เนื้อเยื่อหมดความเต่งตึง หยาบกร้านไม่เรียบเนียน และรูขุมขนก็จะขยายขนาดกว้างมากขึ้น
ปัญหารูขุมขนกว้างอาจเกี่ยวข้องกับการถ่ายทอดทางพันธุกรรม โดยจะพบปัญหารูขุมขนกว้างมากขึ้นในคนที่มีบุคคลในครอบครัว โดยเฉพาะพ่อแม่หรือพี่น้องสายตรงมีรูขุมขนกว้าง อีกทั้งยังพบว่าปัญหารูขุมขนกว้าง ยังเกี่ยวข้องกับเชื้อชาติหรือชาติพันธุ์ โดยบางกรณีศึกษาพบว่าผู้หญิงชาวจีนจะมีลักษณะรูขุมขนเล็กมากกว่าผู้หญิงชาวบราซิล เป็นต้น
การดูแลผิวหน้าที่ไม่เหมาะสม ก็อาจทำให้เกิดปัญหารูขุมขนกว้างได้เช่นเดียวกัน โดยเฉพาะการบีบสิว หรือการใช้แผ่นลอกสิวเสี้ยนหรือสิวอุดตันบ่อยเกินไป การเช็ดเครื่องสำอางออกไม่หมดจด หรือการใช้น้ำที่ร้อนเกินไปล้างหน้า เป็นต้น
รวมวิธีป้องกันและกระชับรูขุมขนกว้าง
อย่างที่กล่าวไปในตอนต้นว่า ปัญหารูขุมขนกว้างไม่ใช่ปัญหาที่อันตราย แต่ก็เกี่ยวข้องกับความสวยงามโดยตรง โดยเฉพาะกับผู้หญิง เนื่องจากรูขุมขนกว้างจะทำให้ผิวดูเป็นตะปุ่มตะป่ำ ไม่เรียบเสมอ ทำให้แต่งหน้าไม่สวยหรือต้องใช้รองผืนหนา ๆ ซึ่งก็เป็นตัวเร่งทำให้เกิดสิวอุดตันขึ้นมาอีก มาดูกันว่าวิธีรักษารูขุมขนกว้างที่ได้ผล มีวิธีอย่างไรบ้าง
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลผิวหน้า
บ่อยครั้งที่ปัญหารูขุมขนกว้าง เกิดจากการดูแลผิวหน้าที่ไม่เหมาะสม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดูแลผิวหน้าจึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ดี ก่อนนอนหรือก่อนล้างหน้าทุกครั้ง ควรเช็ดเครื่องสำอางหรือเมคอัพออกให้หมดก่อน อาจใช้คลีนเซอร์เช็ดทำความสะอาด ควรล้างหน้าเพียงแค่วันละ 2 ครั้งด้วยน้ำสะอาดอุณหภูมิห้อง การล้างหน้าด้วยน้ำร้อนหรือน้ำอุ่น ๆ บ่อยเกินไป จะทำให้รูขุมขนขยายตัวและกว้างมากขึ้น นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ให้ร่างกายได้พัก เนื้อเยื่อได้มีการซ่อมแซมตัวเอง และควรทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นผักและผลไม้ เพื่อให้ได้วิตามินและเกลือแร่ รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระ ที่จะทำให้ผิวของคุณใสและมีความกระชับเต่งตึง
ทาครีมกันแดดก่อนออกจากบ้านทุกครั้ง
แสงแดดเป็นอีกหนึ่งสาเหตุของปัญหารูขุมขนกว้าง การทานครีมกันแดดที่เหมาะสม ก่อนออกไปสัมผัสกับแสงแดดและรังสียูวีสัก 30 นาที สามารถป้องกันรูขุมขนกว้าง รวมถึงปัญหาผิวหน้าหลาย ๆ อย่าง เช่น ฝ้า และกระ โดยเคล็ดลับการเลือกครีมกันแดด มีดังต่อไปนี้
- เลือกครีมกันแดดที่ป้องกันได้ทั้งยูวีเอและยูวีบี โดยค่ายูวีเอสามารถพิจารณาได้จากค่า PA ส่วนยูวีบีพิจารณาจากค่า SPF
- อย่าเลือกค่า SPF สูงเกินไป ควรเลือกให้เหมาะกับผิว ถ้าผิวไหม้แดดยาก ก็เลือก SPF ต่ำ ๆ ก็เพียงพอ สัก 15 – 30 แต่ถ้าไหม้แดดง่าย ก็อาจเลือกค่า SPF สูงขึ้นมาอีกหน่อย
- ถ้าต้องทำกิจกรรมกลางแดดเป็นเวลานาน อาจต้องทาครีมกันแดดซ้ำ เพื่อประสิทธิภาพที่ดีขึ้น
- ควรเลือกครีมกันแดดที่กันน้ำ ถ้าต้องทำกิจกรรมในน้ำ เช่น ไปทะเล หรือไปว่ายน้ำ
- ในกรณีผิวแพ้ง่าย อาจเลือกครีมกันแดดที่ใช้สารสะท้อนรังสีแทนครีมกันแดดที่ใช้สารดูดซับรังสี ก็จะเกิดการแพ้รวมถึงการอุดตันน้อยลง
ควบคุมความมันบนผิวหน้า
ถึงแม้ว่าความมันบนใบหน้า จะถูกควบคุมโดยฮอร์โมนเพศส่วนหนึ่ง แต่เราก็สามารถเลือกใช้เครื่องสำอางที่ช่วยควบคุมความมันได้ นอกจากจะป้องกันปัญหารูขุมขนกว้างแล้ว ยังช่วยป้องกันปัญหาสิวอุดตัน และสิวอักเสบที่อาจจะตามมา เมื่อผิวหน้ามันมาก
ใช้ผลิตภัณฑ์กระชับรูขุมขน
ถ้าการควบคุมความมันยังไม่เพียงพอ การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยกระชับรูขุมขน ซึ่งมีให้เลือกซื้อหาหลายยี่ห้อตามห้างสรรพสินค้าชั้นนำ โดยผลิตภัณฑ์กลุ่มนี้มีทั้งโทนเนอร์ เซรั่มบำรุงผิว ครีมบำรุงผิว รวมถึงมาส์กหน้ากระชับรูขุมขน ผลิตภัณฑ์บางตัวอาจใส่กรดผลไม้เอเอชเอ (AHA) หรือกรดบีเอชเอ (BHA) เพื่อช่วยในการผลัดเซลล์ผิว ช่วยลดการอุดตัน และช่วยลดความมันบนผิวหน้า
สครับผิวหน้าเป็นประจำ
การสครับผิวอย่างถูกวิธีจะช่วยให้รูขุมขนที่กว้างนั้นมีขนาดเล็กลงได้ เนื่องจากเป็นการขจัดไขมันส่วนเกิน คราบไคลผิวหนัง ฝุ่นละออง และสิ่งสกปรกต่าง ๆ ที่อุดตันอยู่ในรูขุมขน และยังช่วยขจัดเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วออกไปอีกด้วย จึงลดโอกาสที่จะเกิดการอุดตันของรูขุมขนได้
บทความดูแลใบหน้า